Zrób to sam

Krótkie anteny na pasmo 1,8 MHz

Treści artykułu adresowane są do początkujących średniofalowców.
Janusz "Jan" sp5jxk/sn5j

Z antenami na pasmo średniofalowe   1,8 MHz - długość fali 160 metrów (dokładnie 166,6 m) jest taki kłopot, że mają one duże rozmiary i nie każdy ma warunki do ich rozwieszenia.
Poniżej przedstawiam dwa proste sposoby wykonania anten "skróconych" na pasmo 1,8 MHz, które wykorzystałem w praktyce.

Obliczanie anten dipolowych

Antena typu dipol pólfalowy jak sama nazwa wskazuje powinna mieć długość całkowita równą 1/2 fali. Podane poniżej wzory stosuje się do obliczania długości dipoli na wszystkie pasma.
Poniżej sposób obliczania dipola na 1,8 MHz.

Obliczanie długości fali 300: f [MHz] --> 300 : 1,8 MHz = 166,666 m
Obliczanie całkowitej długości dipola 166,666 : 2 = 83,33 m
Uwzględniamy współczynnik skrócenia 83,33 m x 0,95 = 79,16 m
Współczynnik skrócenia anteny 0,95-0,98.

Do obliczania dipoli można stosować wzór uproszczony wg. "Antennenbuch" Karla Rothammela , który jest przekształceniem wzoru podanego powyżej i uwzględnia współczynnik skrócenia anteny = 0,95.

Jakbyś nie liczył zawsze wychodzi długość całkowita dipola na pasmo 1,8 MHz - 79,16 m. Czyli dwa ramiona po 39,6 m.

Sposób zawieszenia dipola "klasycznego" na pasmo 1,8 MHz

Dipol 3,5 MHz pracujący jako antena typu "T" na 1,8 MHz

Antenę typu dipol na na pasmo 3,5 MHz posiada chyba każdy krótkofalowiec. W prosty sposób można ją dostosować tak, żeby pracowała w paśmie 1,8 MHz - ten sposób podpowiedział mnie Mikołaj SP5CJQ - tnx. Poniżej fotografia "przelotki" jaką trzeba wykonać - potrzeba gniazdo i wtyk UC1 oraz kawałek kabla środkowej żyły z kabla koncentrycznego - ja zastosowałem 5-8 cm.

Środek gniazda UC1 zwierasz (przylutowujesz) do masy gniazda. I dolutowujesz kawałek kabla ze środkowej żyły z koncentryka. Drugi koniec kabla lutujesz do środka wtyku UC1.

Antenę dipol z 3,5 MHz podłączasz do gniazda a wtyk do TRX-a i antena na 1,8 MHz gotowa. Kłopot polega na tym, że jeżeli będziesz chciał pracować na 3,5 to musisz odkręcać "przelotkę".

Jak taka antena sprawuje się?

Pasmo 1,8 MHz to specyficzne pasmo, na którym w "zwykłe" dni mało słychać stacji a co zrobić i jak sprawdzić antenę, kiedy słyszysz stację ale która daje tylko CQ DX? Zawołaj:

pse only RST

na 99,9% dostaniesz raport a na 90% stacja zapyta Ciebie o znak - i masz QSO zaliczone.

A jak pracuje pasmo 1,8 MHz przekonasz się startując (słuchając) w zawodach:
CQ-WW-160m - ostatni weekend stycznia - CW
CQ-WW-160m - ostatni weekend lutego - SSB
CQ-WPX-C - ostatni weekend marca - SSB (?)
CQ-WPX-C - ostatni weekend maja - CW
CQ-WW-DX-C - ostatni weekend października - SSB
CQ-WW-DX-C - ostatni weekend października - CW

CQ-WW-160M

W czasie wyżej wymienionych zawodów jest największe "zagęszczenie" jeżeli idzie o stacje pracujące na 1,8 MHz. Przykładowo w styczniu 2004 wystartowałem w zawodach CQ-WW-160 -CW na paśmie był taki "tłok", że nie było miejsca, aby stanąć na CQ. "Jechałem" gałką od początku do końca pasma i kolejno "zaliczałem" stacje. Pasmo wypełnione było "po brzegi" stacjami. Jak dojechałem do końca pasma to wracałem na początek i z powrotem "kręciłem" gałką do końca pasma i "zaliczałem" stacje. Pracowałem na "gołym" TS-520-S - bez "dopalacza" (nigdy nie miałem i nie używałem dodatkowego wzmacniacza mocy)  - zrobiłem ponad 300 QSO pracując na antenie dipol 3,5 z "przelotką" - zobacz mój log. (Prośba - jeżeli ktoś posiada szczegółowe wyniki stacji SP za CQ-WW-160m- CW - 2004 to bardzo proszę o informację - bo są wyniki na stronie SP3KEY, ale Top Claimed Scores).

Antena slooper 39,6 m na pasmo 1,8 MHz

Drugą antenę jaką stosuję jest slooper o długości 1/4 fali czyli jedno ramię z dipola na 1,8 MHz  - 39,6 m. Antenę te polecił mnie Paweł SP7SP. Antena taka opisana jest w książce Wojtka SP9W (SP9HWN) - "Anteny KF - zbiór projektów" str. 109.

Jeden koniec "sloopera" 39, 6 m doczepiony jest do drzewa - w moim przypadku jest to nisko bo około 2,5 m a drugi koniec do dachu budynku (u mnie jest to wysokość 15 metrów).
Kabel koncentryczny (tzw. fider) podłączony jest na dachu:
- środek do "sloopera",
- oplot (siatka) do linki odgromowej  od instalacji uziemiającej

Otrzymuje się w ten sposób antenę, którą można nazwać "położonym" GP.  Taką antenę używam od ponad roku i jestem zadowolony z jej pracy.  Nie stwierdziłem kierunkowości anteny -  teoretycznie powinna pracować najlepiej wzdłuż osi rozwinięcia w kierunku dolnego zaczepienia. A robiłem i robię QSO z wszystkimi kierunkami. Nie wiem jak taka antena będzie się stroić przy TRXach z końcówkami tranzystorowymi - u mnie przy TRXie z końcówką lampową nie miałem problemów ze strojeniem anteny.

Trudno jest mnie określić, która antena jest lepsza z wyżej opisanych - ale na pewno "wygodniejsza" w użyciu jest antena typu "slooper" - bo nie trzeba wtedy przekręcać "przelotki".

Startuję przede wszystkim w zawodach - i nie miałem problemów z dowołaniem się do tego co słyszałem. Inna sprawa, że na pewno mało słyszałem - bo nie mam anten odbiorczych na dolne pasma - typu EWE, Beverage czy K9AY. O tych antenach napiszę w kolejnej odsłonie WOT - ale będzie to tylko informacja teoretyczna.